Gesprek met Ronald Janssen over architectuur die lang meegaat

De gebouwen die we ontwerpen zouden lang mee moeten gaan, vindt architect Ronald Janssen van het gelijknamige architectenbureau. Dat is in zijn ogen pas echt duurzaam. En om dat te bereiken moeten gebouwen meer kunnen huisvesten dan het huidige gebruik alleen. Daarvoor moet het casco generiek zijn. En tegelijkertijd moet het gebouw perfect in zijn context passen, moet er volop daglicht binnenvallen, en moet het een gelaagde en verfijnde gevel hebben. 

In de binnenstad van Amsterdam heeft Ronald Janssen Architecten een aantal bijzondere woongebouwen ontworpen. Met de transformatie van De Tandwielenfabriek tot een serie loftwoningen zo’n zeven jaar geleden kreeg architect Ronald Janssen met zijn team voor het eerst brede erkenning. Ondertussen groeit het portfolio van het bureau gestaag en werden de twee nieuwste woongebouwen – Fokke Simonszstraat 61 en Foeliestraat 2-4 – allebei genomineerd voor de prijs voor Woongebouw van het Jaar.

In de podcast worden de ontwerpen van deze woongebouwen besproken en ontstaat daaromheen een beeld van de benadering van Janssen. Ieder project wil hij zó goed maken dat het werkelijk lang meegaat. Dat betekent het ontwerpen van een casco dat meer toelaat dan het in eerste instantie beoogde gebruik. Het betekent ook dat de ruimtelijke kwaliteit van ieder project zo goed moet zijn, bijvoorbeeld doordat er volop daglicht binnenvalt, dat die ook op de de lange termijn gewaardeerd wordt. En het betekent ook dat het gebouw perfect in zijn context moet worden ingepast en in zijn gevel zowel gelaagd als verfijnd moet zijn.

Om dit alles te bereiken stelt Janssen zich aan het begin van het ontwerpproces juist heel flexibel op en kan hij het ontwerp nog radicaal omgooien. Pas als het volledige krachtenveld rond het project in beeld is, kan het project werkelijk uitkristalliseren. Vervolgens wil Janssen ook tot op de bouwplaats bij een project betrokken blijven. Dat is niet voor niets. Die aandacht voor het maken is terug te zien in de fijnzinnige materialisering en detaillering van de projecten.

Naast projecten in Nederland werkt Ronald Janssen Architecten ook aan een serie villa’s in de bergen net buiten Malaga in het zuiden van Spanje. Iedere villa volgt grofweg de hoogtelijnen van de helling waarop die ligt en is enigszins verzonken in de grond. Het landschap rond de villa’s wordt zoveel mogelijk in tact gelaten. Daartoe zijn de terrassen met zwembaden opgenomen in de compacte bouwvolumes. Ook wordt de natuur waar de mogelijk is over de villa’s heen getrokken. Verder zorgen grote overstekken voor de nodige schaduw in de woningen en de buitenruimtes en maken patio’s in de hellingen het mogelijk om de woningen ook natuurlijk te ventileren. Momenteel zijn er zeven van dergelijke villa’s in aanbouw.

Hier in Nederland werkt Janssen met zijn team ondertussen aan steeds grotere projecten. In het stationsgebied van Delft werkt hij aan een woontoren met onderin arthouse bioscoop Lumen. Die bioscoop krijgt daarbij zo’n structuur, ook in de gevel, dat die in de toekomst ook getransformeerd kan worden tot iets anders. Op Oostenburg in Amsterdam werkt Janssen aan verschillende woongebouwen en daar heeft hij bijzondere aandacht voor de plint. Voor de stad is die ontzettend belangrijk en ook daar vindt hij het cruciaal dat die plint in de tijd allerlei verschillende functies kan krijgen. Want met architectuur leggen we de vorm van de stad dan wel vast, de manier waarop die stad gebruikt wordt verandert continu.

Deze podcast wordt mede mogelijk gemaakt door AGC.